بررسی نقل قول در گفتمان رواییِ داستان‌های جلال آل احمد با تکیه بر آراء «ژرار ژنت» و «دومینیک منگنو»

نویسندگان

چکیده مقاله:

امروزه مطالعۀ گفتمان روایی در داستان­ها و رمان­ها، جایگاه خاصّی در نقد ادبی به­خود اختصاص داده است. در این میان، مطالعۀ آن قسمت از روایت که نه توسّط خودِ راوی، بلکه از زبان شخصیّت­های وی بیان می­شود، اهمّیّت ویژه­ای در مطالعات گفتمانی دارد. جلال آل احمد از جمله نویسندگانی است که ترجیح می­دهند روایت خود را به­صورت تناوبی از گفته­های راوی و شخصیّت­ها ساختاربندی کنند. به این منظور راویِ جلال از نقل قول بسیار معمولِ مستقیم و غیرمستقیم و همچنین از نقل ­قول غیرمستقیم آزاد، تک­گوییِ درونی و گفتمان روایت شده بهره می­جوید. امّا آیا وی در به­کار بردن هر یک از انواع نقل قول به جای نقل قول دیگر توجیهی روایی یا ادبی دارد؟ پاسخ به این پرسش با مطالعۀ دقیق هر یک از انواع نقل قول با تکیه بر نظریّات منتقدانی چون «دومینیک منگنو» و «ژرار ژنت» در حوزۀ گفتمانی و روایی و نیز مطالعۀ کارکرد و نقش منحصربه­فرد آنها در موقعیّت­های خاصّ داستانی میسّر است. این مطالعه مؤیّد آن است که راویِ جلال بیش از آنکه خود رشتۀ سخن را به­دست بگیرد، این مهم را به شخصیّت­های داستانی­اش وا­می­گذارد. در واقع دیدگاه واقع­گرایانۀ آل احمد به مسائل اجتماعی او را بر آن داشته است تا دو نوع نقل قول مستقیم و غیرمستقیم را بر دیگر انواع نقلقول ترجیح دهد، تا از این طریق نه قضاوت خود، که کلام شخصیّت را به خواننده انتقال دهد و او را در قضاوت آزاد بگذارد. از سوی دیگر، به­نظر می­آید راوی، نوع تک­گویی را اغلب به داستان­هایی اختصاص می­دهد که بر پیچیدگی روحی و ذهنی شخصیّت­ها متکّی هستند.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی عناصر تشکیل‌دهندة داستان عیناک قدری غادة السمّان (بر اساس نظریة گفتمان روایی ژرار ژنت)

تحلیل گفتمان روایی با یک رویکرد کل‌گرایانه یکی از شاخه‌های تحلیل گفتمان است. این مقاله سعی دارد محتوای داستان عیناک قدری غادة السمان را در قالب یک پژوهش ساختار محور و با تأکید بر مهمترین مباحث گفتمان روایی مورد اشارة ژرار ژنت نظریه‌پرداز ساختارگرای فرانسوی مورد بررسی و مطالعه قرار دهد. هدف اصلی در این جستار، بررسی سه عنصر زمان، وجه و لحن به­عنوان تکنیک‌های روایتی و کارکرد آنها در به تصویر کشیدن...

متن کامل

برساخته های گفتمان غرب زدگی؛ بافته های جلال آل احمد

این مقاله در صدد است به فرآیند شکل گیری و هژمون شدن گفتمان غرب زدگی در ایران بپردازد. در شناسایی سازوکارِ کشمکش ها و منازعات اجتماعی، نظریۀ گفتمان لاکلاو و موف یکی از کارآمدترین روش ها است که به عنوان چارچوب و استراتژی تحقیقِ پیش رو برگزیده شده است. با اتکا به این نظریه، پی می بریم گفتمان غرب زدگی تصویری که از گفتمان غربگرای تجدد خواه و مدرنیزاسیون ارائه می دهد، تصویری از شکاف ها و انشقاق های فزا...

متن کامل

روش‌شناسی ‌جلال ‌‌آل ‌احمد

تبیین روش‌‌شناختی عملکرد جلال آل‌احمد در حوزه انسان‌شناسی و فرهنگ‌پژوهی، می‌تواند نموداری دقیق از منش فکری ـ عقیدتی او به دست دهد، چرا که آل‌احمد معتقد بود با ابزارها و روش‌های غربی نمی‌توان به توصیف درستی از موقعیت ایران دست پیدا کرد. او در مواجه با مسائل، می‌کوشید آنها را به شکلی ملموس و عینی توصیف کند و در نهایت راه‌کارهایی ارائه دهد. در مقاله حاضر کوشیده شده است با توصیف معرفت‌شناسی آل‌احمد...

متن کامل

تصویرشناسی دیگری در ادبیّات خودی با تکیه بر داستان خسی در میقات از جلال آل احمد

ادبیّات تطبیقی، رهیافت‌ها و رویکردهای متنوّعی را دربر می‌گیرد که «تصویرشناسی»، یکی از آن­هاست. براساس این رهیافت، تصویر فرهنگ خودی در ادبیّات بیگانه واکاوی می‌شود یا برعکس، بازنمودهای تصویری از فرهنگ بیگانه در ادبیّات خودی به بررسی گذاشته می‌شود. پژوهش حاضر با تکیه بر رهیافت تصویرشناسی، ضمن واکاوی سفرنامة خسی در میقات از جلال آل احمد و استخراج تصاویر ارائه شده از «من» و «دیگری»، آن­ها را طبقه‌بندی ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 19  شماره 38

صفحات  31- 64

تاریخ انتشار 2018-11-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023